Ashtvinayak Map & Route travels information तिरुपती बालाजी, सिमला, कन्याकुमारी, नागाअर्जुन, माउंटअबू , काश्मीर आणि तसेच इतर ग्रुपसहली साठी, कमी खर्चात = श्री. रमेश दळवी (स्वस्तिक ट्रावेल्स ): ९८६९ ५४११३२

Ashtvinayak Map & Route travels information
तिरुपती बालाजी, सिमला, कन्याकुमारी, नागाअर्जुन, माउंटअबू , काश्मीर आणि तसेच इतर ग्रुपसहली साठी, कमी खर्चात = श्री. रमेश दळवी (स्वस्तिक ट्रावेल्स ): ९८६९ ५४११३२

अष्टविनायक दर्शन नकाशा आणि माहिती पुस्तक

अष्टविनायक दर्शन नकाशा आणि माहिती पुस्तके

 अष्टविनायक ही महाराष्ट्रातील आठ मानाची व प्रतिष्ठेची गणपती देऊळे आहेत. पश्चिम महाराष्ट्र व कोकणात स्थित असलेल्या ह्या देऊळांना स्वतंत्र इतिहास आहे.

अष्टविनायक दर्शन नकाशा आणि माहिती पुस्तकेसाठी इथे लिंक वर क्लिक करा 

http://www.scribd.com/Ashvinayak-Darshan-Information-and-Map/d/46033707

ashtvinayak, bus, travels, book, map, routes, pustak, nakasha, details, guidance,  अष्टविनायक, दर्शन, नकाशा, माहिती, पुस्तक, website, blog, information, about

महागणपति | रांजणगाव Mahaganapati | Ranjangaon अष्टविनायक दर्शन माहिती

पुणे अहमदनगर मार्गावर, पुणे जिल्ह्यात, शिरूर तालुक्यात रांजणगाव आहे. इथले देवालय पूर्वेकडे तोंड करून उभे आहे. ह्या देवालयाची रचना अशी केलेली आहे की, उत्तरायन अथवा दक्षिणायन याच्या मध्यकालात, सूर्याचे किरण नेमके ह्या देवाच्या मूर्तीवरच पडत असतात.

देवालयातील सभामंडप इंदोरचे सरदार किबे यांनी बांधलेला आहे. पेशव्यांच्या पदरी असलेले सरदार पवार आणि सरदार शिंदे यांनी येथील ओवऱ्या बांधलेल्या आहेत. देवालयाच्या आतीलमूर्तीचा गाभारा आणि बाहेरील गाभारा श्रीमंत थोरले माधवराव पेशवे यांनी बांधलेला आहे.

देवालयाटील पूजामूर्तीच्या खाली तळघरात एक लहानशी मूर्ती आहे. तीच खरी श्रीची मूर्ती आणि मूळं मूर्ती. परधर्मीयांच्या हल्ल्याच्या भीतीमुळे, मूळ मूर्ती अशा प्रकारे लपवून ठेवण्यात आल्याचे सांगतात. त्या मूर्तीला दहा सोंडा आणि वीस हात आहेत असे म्हणतात. ती मूर्ती अगदी क्वचित्‌ प्रसंगीच बाहेर काढण्यात येते. या मूर्तीचे ध्यानाला. “महागणपतीचे ध्यान” म्हणतात. “महोत्कट” असे ह्या गणपतीचे नाव आहे. असे सांगतात की अशाच ध्यानाची दुसरी एक मूर्ती, पेशवाईतील प्रसिद्ध कारभारी हरिपंत तात्या फडके यांच्या वंशजाकडे त्यांच्या पुण्याच्या वाड्यात ठेवलेली आहे.

ह्या देवालयाच्या नजीकच अशी एक विहीर आहे की, त्या विहिरीचे पाणी दुष्काळतही कधी आटत नाही.

देवालयातील महागणप्ती हा डाव्या सोंडेचा आहे. देवाने मांडी घातली आहे. मूर्ती मनोहर आहे. मूर्तीच्या दोन्ही बाजूला ऋद्धिसिद्धि ह्या दोघी उभ्या आहेत.

कथा अशी -

श्रीगणपति एकदा प्रसन्न झाला आणि त्याने त्रिपुरासुराला वर दिला. पण त्यामुळे तो असुर मस्त बनला आणि त्याने चहूबाजूला पुंडाई करायला सुरवात केली. देवांचा राजा इंद्र याला ढवलून ती स्वतःच त्या इंद्राच्या सिंहासनावर बसला. कैलासावर बसलेल्या श्रीशंकराला त्याने सळो की पळो करून सोडले. सगळीकडे असुरांचाच वरचष्म. देवांना कुणीच विचारीना जीवन अगदी असह्य होऊन गेले. श्रीशंकराला बरोबर घेऊन सर्व देव श्रीगणपतीला शरण गेले. गणपतीची आराधना करण्यासाठी नारदांनी आठ श्लोकांची गणेशस्तुती देवांना सांगितली. नारदकृत संकटनाशक स्तोत्र ते हेच!

“प्रणम्य शिरसा देवं गौरीपुत्रं विनायकं ।

भक्तावासं स्मरेन्नित्यमायुः कामार्थसिद्धये ॥”

श्रीगणपति प्रसन्न झला. त्याने वर दिला.

देव-दैत्यांचे घनघोर युद्ध झाले.

त्या युद्धात त्रिपुरासुर मारला गेला.

दैत्यसैन्याचा पुरा निःपात झाला.

सर्वत्र आनंदी आनंद झाला.

मणिपूर नावाचे गाव वसविले. तेच आजचे रांजणगाव.

रांजणगावी गणपती । यशद झाला पित्याप्रती ॥

त्रिपुराची करी समाप्ती । शिव ज्याच्या प्रभावे ॥

महाराष्ट्री अष्टविनायक । त्याचे पायी नतमस्तक

होऊनिया ग्रंथलेखक । देशभाषा बोलतो ॥

विघ्नेश्वर | ओझर Vighneshwar | Ozar अष्टविनायक दर्शन माहिती

जुन्नरला जाताना सुमारे चार फर्लांगावर उजव्या बाजूस ओझर गावाकडे जायला फाटा फुटतो. देवस्थानाकडे जयला कुकडी नदी पार करून जावे लागते.

श्री विघ्नेश्वराचे देवालय पूर्व दिशेकडे तोंड करून उभे आहे. देवालय चारही बाजूंनी दगडी तटाने बंदिस्त करून टाकलेले आहे. ह्या दगडी तटावरून चालण्यासाठी पायवाटही आहे.

देवाच्या मूर्तीसमोर दहा फुटी ऐसपैस मंडप आहे. मंडपाच्या दारातून बाहेर पडले की काळ्या पाषाणाला उंदीर आहे. ह्या मंडपाला लागूनच दुसरा ऐसपैस असा सभामंडप आहे. त्यापुढे आणखीन एक दहा फुटाचा सभामंडप आहे. त्याच्यापुढे दगडी फरशीचे विस्तृत पटांगण आहे. ह्या पटांगणात दोन दीपमाळा उभ्या आहेत.
देवळाचा चुमट मोठा कलाकुसरीचा आहे. त्यावर शिखर आणि सोनेरी कळस आहे.

देवालयाचा परिसर फारच रमणीय आहे. देवालयाच्या मंदिरावरील शिखर चिमाजी अप्पांनी बांधले. वसईचा किल्ला जिंकून परत येत असतानाच, चिमाजी अप्पांनीह्या देवालयाचा जीर्णोद्धार करविला.

श्रीमंत बाजीराव पेशवे हे देखील ह या विघ्नेश्वराचे महान भक्त होते. ह्या विघ्नेश्वरासंबंधी जी कथा सांगतात ती अशी -

एकदा इंद्राचा दरबार चालू असताना, तेथे नारदमुनीची स्वारी प्रगट झाली. त्यानी इंद्राला असे निवेदन केली की, “हिमालयावर अभिनंदन नावाच्या राजाने यज्ञसंभारभ मांडला आहे. त्या यज्ञात अभिनंदनाने, तुझा हविर्भाग तुला देऊ केला नाही. आणि अशाप्रकारे त्याने तुझा अपमान केलाआहे. हा असा अपमान तू का सहन करावास?” अपमान झाल्याचे कळताच इंद्र खूप संतापला. काळ नावाच्या राक्षसाला विघ्नासूर असे नाव इंद्राने दिले. आणि त्याच्याकडून त्या राजाच्या यज्ञाला विघ्न आणले. साऱ्या देवांमध्ये घबराट पसरला. सर्व देवांनी श्रीगणपतीची प्रार्थना केली.

श्रीगणपती पार्श्व ऋषींचा पुत्र बनला आणि त्याने विघ्नासुराशी युद्ध आरंभले. त्या युद्धात गणपतीने विघ्नासुराचा पाडाव केला. विघ्नासूर गणपतीला शरण गेला. गनपतीने त्याला अभय दिले.आणि त्याच्याच विनंतीवरून गणपतीने, ‘विघ्नेश्वर’ हे नाव धारण केले. देवांनी भाद्रपद शुद्ध ४ ला, ओझरगावी गणपतीची स्थापना केली. तेव्हापासूनच ह्या देवाचे नाव विघ्नेश्वर असे पडले.

ह्या देवालयातील विघ्नेश्वराची मूर्ती पूर्णाकृती आहे. देवाने मांडी घातलेली आहे. सोंड डावीकडे आहे. डोळ्यांत दोन माणके बसविली आहेत. कपाळावर हिरा बसविला आहे. आणि बेंबीत खडा आहे.

ओझरगावी विघ्नेश्वर । जये मारिला विघ्नासूर

तो मी नमिला रूपसुंदर । पिगलाक्ष गजानन ॥

गिरिजत्मज | लेण्याद्री Vighneshwar | Ozar अष्टविनायक दर्शन माहिती

लेण्याद्री हा डोंगर जुन्नरच्या उत्तरेला आहे. ह्या डोंगराजवळ जाण्यासाठी मार्गातील कुकडी नदी पार करून जावे लागते. गावापासून हा डोंगर मैल-दीड मैल अंतरावर आहे.

पावसाळ्यात कुकडी नदी अगदी दुधडी भरून वाहात असते. त्यावेळी डोंगरावरील श्रीगणपतीच्या दर्शनाला जाणे केवळ अशक्यप्राय ठरते.

डोंगरावरील लेणी फारच सुंदर आहेत. ह्या देवालयाच्या सभामंडपाची उंची फार कमी आहे. मंदिराच्या गाभाऱ्यापुढील सभामंडप बराच मोठा आहे. त्यात कोरलेले पाषाणाचे सहा खांब असलेले दिसतात. मुख्य गाभारा बराचसा आतल्या बाजूला आहे आणि तेथे बराच अंधार आहे.

ह्याच डोंगरातील एका गुहेमध्ये पार्वतीने तपश्चर्या केली. श्री विनायक तेथे प्रगट झाले तेव्हा तिने तिथे श्री विनायकाची प्रतिष्ठपना केली. परंतु ती जागा अतिशय अवघड अशा जागी आहे. त्यामुळे तेथे जाऊन त्या गणपतीचे दर्शन घेण्याचे काम महाकर्म कठीण ठरते.

असे सांगतात की, इतिहासकाळात एकदा नाना फडणविसांनी त्या बिकट जागेवर असलेल्या गणपतीचे दर्शन घेण्याचा प्रयत्न केला, परंतु त्यांना दृष्टांत झाला आणि त्यामुळे तो आपला प्रयत्न त्यांना सोडून द्यावा लागला.

देवालयात गणपतीची स्वतंत्र अशी मूर्ती नाही. परंतु लेण्यातील एका भिंतीवर गणपतीचे बालरूप खोदून ठेवलेले आढळते.

लेण्याद्रि गणपती तो हाच !

ह्या गणपतीसंबंधीची पुराणातली कथा अशी -

देवी पार्वती एकदा लेण्याद्रीच्या गुहेत बसलेली असताना गणपती आपला पुत्र व्हावा असे तिला वाटले. भाद्रपद शुद्ध चतुर्थीला तिने मातीची गणेशमूर्ती तयार केली आणि त्या मातीच्या मूर्तीचे ती चिंतन करू लागली. मग काय ?

मातीची मूर्ती सजीव झाली.

दिव्य तेजस्वी असा तो गणपती तिच्या पुढे आला. परंतु पार्वती आपल्या चिंतनात मग्न झाली होती. त्याने तिला जागे केले. पार्वती धन्य झाली.

गणपतीने तेथेच वास्तव्य केले.

अनेक लीला करून दाखविल्य.

अनेक राक्षसांना गणपतीने नायनाट केला.

पार्वती म्हणजेच गिरिजा.

त्या गिरिजेचा हा आत्मज म्हणून गिरिजात्मज

लेण्याद्रिच्या कडेकपारी । गिरिजात्मज तो वास करी ।

मातेसाठी मिरीकुहरी । पार्थिव देवत्व पावले ॥